موتورهای مکانیکی اتوماتیک پیشرفته کالیبر SH21
Advanced mechanical caliber SH21 Movement
در این مجموعه از مقالات پیشرفته ما به بررسی هنر پیچیده ساعت سازی، از طریق مطالعه موتورهای مکانیکی اتوماتیک ساعت مچی تولید Christopher Ward می پردازیم.
در سال ۲۰۱۴ میلادی این برند ساعت مچی در پی یکی شدن با کمپانی سوئیسی Synergies Horlogeres اقدام به تولید موتور مکانیکی کالیبر SH21 نمود که علاه بر دقت کرونومتر، قابلیت ذخیره ۱۲۰ ساعت انرژی را داشت.
در پی تصویب قانون COMCO = Competition Commission سوئیس در سال ۲۰۰۹ میلادی که به کمپانی سواچ این امکان را میداد که دیگر الزامی به فروش موتور های مکانیکی تولید ETA (از زیر مجموعه سواچ) نداشته باشد، بیشتر کمپانی های بزرگ که از این موتورها در تولید محصولات خود بهره می برند مجبور به راه اندازی بخش طراحی و توسعه تولید موتور ساعت شدند.
برای کمپانی های کوچک و مایکرو برندهای ساعت سازی اما این امکان باتوجه به نیاز به تجهیزات و امکانات توجیه اقتصادی نداشت. در این میان تنها برند کریستوفر وارد اقدام به ایجاد بخش طراحی و توسعه نموده و بعد از چهار سال موتور ساعت پیشرفته کالیبر SH21 را به صنعت ساعت سازی معرفی نمودند.
این موتور ساعت در قیاس با بسیاری از تولیدات معروف کمپانی های بزرگ، دارای مزایای زیادی است که در زیر به آن می پردازیم. به طور خلاصه موتور مکانیکی اتوماتیک به همراه کوک دستی که قبلیت رزرو تا ۵ روز را در خود داشته باشد و بتواند به عنوان موتور کرونوگراف نیز عمل کند بسیار کمیاب هستند. علاوه بر قدرت، این موتور دقت کرونومتر داشته و بسیار دقیق است.
در واقع این برند بیش از تبلیغات، به فکر هنر ارتقا و ساخت محصولاتی با کیفیت و زیباست.
فرق بین موتورهای کرونوگراف و موتورهای کرونومتر چیست؟ حتما بخوانید
قسمت اول- چرخ دنگ
در قسمت نخست ما به اساس تنظیم زمان، با چرخ دنگ نگاهی می اندازیم.
اینجا همان بخشی از صنعت ساعت سازی است که تجربه، دانش و احساسات حاصله از شبیه سازی یا تحلیل های کامپیوتری اغلب دچار شکست می شوند. ساعت سازان با ارکستری با سیستم های ناقص سرهم بندی شده سرو کار دارند به گونه ای که یک مشکل دیگر را هم پوشانی خواهد کرد. دقت و اطمینان یک ساعت نتیجه همنوازی خوب یا بد و یا هم پوشانی تک تک این خطاهاست.
یک چرخ دنگ چگونه کار می کند؟
تصویر زیر تیک تاک آشنای یک چرخ لنگ که ضرب زمانی را مشخص می کند، به ما نشان می دهد. برای اطمینان از این که زمان بین تیک ها یکسان است، لنگ بسیار دقیق و با فرکانس ثابت لازم است.
این کار اصلی این مجموعه است، فراهم اوردن تعادل با فنر رقاصک برای تنظیم زمان.
در ساعتهای مچی، فنر رقاصک یک نیروی بازفشانی را شبیه به یک پاندول در ساعتهای بزرگ فراهم می کند. سپس لنگ یک عملکرد دوگانه دارد. این لنگ باید چرخ دنده را در توالی های کوتاه متوقف و آزاد کند؛ انرژی را (که از چرخش لنگ حول محور چرخ تعادل به وجود می آیند) برای استفاده شدن در زمان لنگ در برابر اصطکاک انتقال دهد.
قسمت دوم- جعبه فنر با کالیپر دوبل
جعبه فنرها مرکز قدرت یک موتور هستند، بنابراین جای تعجب ندارد که جعبه فنری با کالیپر دوبل(برخلاف نمونه ای با یک جعبه فنر) به لطف دو شاه فنر اصلی که هر کدام در درون جعبه فنرهای دو لبه ای قرار می گیرند، توان ذخیره ای افزایش یافته ای را ارایه می دهند. تولید کننده این موتورها برای بهبود کالیبر SH21 قصد داشته است به جای اینکه ساعتی فوق نازک بسازد بر قدرت، دقت و ثبات متمرکز شود.
با خلق موتوری با دو جعبه فنر، این امکان را دارید که آنها رابه صورت موازی و یا سری پیکربندی نمایید. از انجاییکه تمرکز اصلی بر ثبات است، ارتباطات سری بهترین گزینه برای کالیپر SH21 بود. با این حال در ادامه توضیحات بهتر وکاملتری از نکات مثبت و منفی این تنظیمات ارائه می دهیم.
در عکس بالا جعبه فنرها برای ذخیره انرژی، معمولا به یک شاه فنر ادغام شده تا انرژی را به چرخ دنده ها برساند.
ساختار موازی
نکات مثبت ساختار موازی
در جعبه فنر، یک چرخ دنده کوچک، دقیقه شمار را می فشارند. همانگونه دقیقه شمار به سختی بارگذاری می شود، این امر باعث می شود که جعبه فنرهای موازی در مقابل این چرخ دنده کوچک نصب شود. در نتیجه فشار عمودی را کاهش می دهد. جهت چرخش هر دو جعبه فنر یکسان است و این امر به شارژ شدن آنها کمک می کند.
با تنها نیمی از قدرت ذخیره شده در هر جعبه فنر، رسیدن به جعبه فنرهای فوق العاده تخت آسانتر خواهد بود که نتیجه این امر داشتن موتوری فوق باریک است.
نکات منفی ساختار موازی
این امر فشار مضاعفی را بر روی چرخ دنده کوچک وارد می کند و کاهش قدرت شاه فنر را ضروری می سازد در نتیجه همواره باعث ایجاد چسبندگی می گردد.
اگر یک فنر دچار چسبندگی شود، قدرتی که از ان به چرخ دنده شمار می رسد دوباره کاهش پیدا می کند و همین امر دقت و ثبات را کاهش می دهد. اغلب دشوار است که جعبه فنرها را مقابل چرخ مرکزی به گونه ای نصب کنند که هر دو جعبه فنر در چینش اصلی بتوانند با چرخ مرکزی در تماس باشند.
برخی از ساعت سازان تلاش کرده اند با استفاده از یک چرخ دنده کوچک جانبی که توان را از کناره های مرکزی چرخ منتقل می کنند، این امر را جبران نمایند با این وجود این امر باعث کاهش فشار متحمل شده توسط دو جعبه فنری که چرخ اصلی را هدایت نمی کنند، نمی شود.
موتورهای مکانیکی اتوماتیک پیشرفته کالیبر SH21
ساختار سریالی
نکات مثبت ساختار سریالی (همانگونه که در کالیبر SH21 یافت می شود)
توان موجود در یک شاه فنر با یک جعبه فنر تکی با قدرتی یکسان در هر جعبه فنر یکسان است. اگر یک فنر دچار چسبندگی شود، دیگری می تواند عقب افتادگی را جبران نماید و فشار را به چرخ دنده و دقیقه شمار به حداقل برساند.
نسبت توان به دور در دقیقه در طول زمان بسیار بیشتر است و این بدین معنی است که توان منتقل شده در طول دهه اول یا دوم بعد از یک کوک کامل بیشتر باقی خواهد ماند. کالیپر SH21 به نسبت نمونه هایی که دارای یک جعبه فنر هستند یا ساختاری موازی دارند در روز اول انرژی کمتری را از دست می دهند. این بدان معنی است که گواهی COSC آنها برای روز اول معتبر نبوده و در واقع تنها بعد از روز سوم است که کاهش قدرت شروع به تاثیر گذاری بر دقت خواهد نمود. این امر باعث دوام بیشتر موتور خواهد شد.
نکات منفی ساختار سریالی
انتقال قدرت (توان) به جعبه فنر به سادگی امکان پذیر نمی باشد زیرا از طریق دو محور جعبه فنر نمی توان آن را شارژ نمود. در مورد کالیپر SH21، قدرت از چرخ دنده به دندانه خارجی نخستین جعبه فنر می رسد. فنر در جعبه فنر اول، قدرت را دریافت نموده و آن را به محورها منتقل می کند. سپس قدرت از طریق سیستم دنده ای سه چرخ (که جهت چرخش هر دو جبهه فنر مساوی است) به جعبه فنر دوم منتقل می شود و همه اینها یعنی اضافه شدن دو تا سه چرخ به موتور به همراه تمامی چرخ دنده ها و سنگهای اضافی همراهشان. این یک موتور بسیار قدرتمند و پایدار و دقیق است اما کوچک نیست.
مکانیزم و طرز کار موتور ساعت. حتما بخوانید
قسمت سوم – چرخ دنده
چرخ دنده سیستمی از چرخه است که فشار منبع قدرت ساعت شاه فنر را به چرخ دنگ انتقال داده تا چرخ تعادل به حرکت در آید. موتورهایی نظیر کالیپر GTAZQZA و ۶۴۹۷ ETA چرخ های زیر را دارا هستند:
یک چرخ دقیقه – اغلب در مرکز.
یک چرخ اولیه که از چرخ دقیقه سریع تر است.
یک چرخ ثانویه که معمولا یک چرخش در دقیقه دارد.
چرخ دنگ.
چرخ دقیقه اغلب عقربه دقیقه شمار را حمل می کند و چرخ ثانیه اغلب ثانیه شمار را می کشد. در آنجا که ما تنها یک ثانیه شمار داریم، تعیین مکان آن در طول ساخت ساعت امری حیاتی است.
تمامی چرخ ها بین دندانه هایشان بازی می کند اما در چرخ دنده عمودی جایی که قدرت از آن عبور می کند همه چرخ ها توسط جعبه فنی به فلانژ دندانه ها فشرده می شود. یکی از اصول SH21 از ابتدا این بود که عقربه ها باید بدون لقی یا بازی کردن حرکت کنند، همین امر مانع از این می شود که از چرخ ثانویه اضافی که انتهایش بسته است در ساعت بهره ببریم.
برای آوردن قدرت به موقعیت کوچک دوم و مرکزی، یک چرخ ثانیه شمار اولیه به یک چرخ دنده کوچک ثانویه که در جهت مخالف قرار گرفتند، منتقل می شود، تنها یک چرخ دنده کوچک اضافی و چرخ مورد نیاز می باشد.
در نتیجه این امر بازی را بدون هیچ فنر یا قطعه اضافی به بیرون ثانیه شمار مرکزی هدایت می کند. در واقع شما می توانید این عملکرد را در تمامی ساعتهای SH21 که نزدیک به تمام شدن کوکشان هستند چک کنید. ابتدا تاج ساعت را پنج بار بچرخانید تا ثانیه شمار سه یا چهار ثانیه به جلو و عقب پرش خواهد داشت. این بازی معمولی چرخ دنده است.
ده نکته برای مراقبت و نگه داری از ساعت مچی. حتما بدانید
4 thoughts on “موتورهای مکانیکی اتوماتیک پیشرفته کالیبر SH21”